017 surah
ھي سورة مَکِّیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 111 آيتون ۽ 12 رڪوع آھن
سُـبْحٰنَ الَّذِيْٓ اَسْرٰى بِعَبْدِهٖ لَيْلًا مِّنَ الْمَسْجِدِ الْـحَرَامِ اِلَى الْمَسْجِدِ الْاَقْصَا الَّذِيْ بٰرَكْنَا حَوْلَهٗ لِنُرِيَهٗ مِنْ اٰيٰتِنَا ۭ اِنَّهٗ هُوَ السَّمِيْعُ الْبَصِيْرُ 1
پاڪ آهي اهو (الله) جنهن سير ڪرايو ٻانهي پنهنجي کي راتئون رات مسجد حرام کان مسجد اقصى تائين اها جو برڪت وڌي سون چوڌاري ان جي تانته ڏيکاريون ان کي نشانيون پنهنجيون بلاشڪ اهوئي ٻڌندڙ، ڏسندڙ آهي.
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياهو پاڪ آهي جنهن پنهنجي ٻانهي (محمدصه) کي هڪ رات ۾ مسجد حرام کان مسجد اَقصٰي تائين جنهن جي چوڌاري اسان برڪت رکي آهي سير ڪرايو هن لاءِ ته کيس پنهنجيون ڪجهه نشانيون ڏيکاريون. بيشڪ اهوئي ٻڌندڙ ڏسندڙ آهي.
— مولانا محمد مدني(اللھ تعالى جي ذات) پاڪ آھي جنھن پنھنجي ٻانهي کي مسجد حرام کان مسجد اقصى تائين سير ڪرايو ته جيئن اسان کيس پنھنجيون نشانيون ڏيکاريون ۽ اسان (مسجد حرام کان وٺي مسجد اقصى تائين) پوري علائقي کي برڪت وارو بنايو آھي. بيشڪ ھو سڀ ڪجهه ٻڌندڙ ۽ ھر شيءِ کي ڏسندڙ آھي.
— عبدالسلام ڀُٽووَاٰتَيْنَا مُوْسَي الْكِتٰبَ وَجَعَلْنٰهُ هُدًى لِّبَنِيْٓ اِسْرَاۗءِيْلَ اَلَّا تَتَّخِذُوْا مِنْ دُوْنِيْ وَكِيْلًا 2ۭ
۽ ڏنو اسان موسى کي ڪتاب ۽ بنايوسون ان کي هدايت بني اسرائيل جي لاءِ ته نه وٺو مون کان سواءِ ڪو ڪارساز .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ اسان موسٰي (عليه السلام) کي ڪتاب ڏنو ۽ ان کي بني اسرائيلن لاءِ هدايت ڪيوسون (ان ۾ چيوسون ته) مون کان سواءِ ٻئي ڪنهن کي به ڪارساز ڪري نه وٺو.
— مولانا محمد مدني۽ اسان موسى ($) کي ڪتاب ڏنو ۽ ان ڪتاب کي بني اسرائيل جي لاءِ ھدايت جو ذريعو بنايو. (ڪتاب ۾ کين تاڪيد ڪيو ويو ته) مون کان سواءِ ٻئي ڪنھن کي معاملا سلجهائڻ وارو نه بڻائجو.
— عبدالسلام ڀُٽوذُرِّيَّــةَ مَنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوْحٍ ۭ اِنَّهٗ كَانَ عَبْدًا شَكُوْرًا 3
اولاد انهن جو جيڪي سوار ڪراياسين نوح سان گڏ بلاشڪ اهو هو ٻانهو شڪر گذار .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياي انهن جا اولاد جن کي اسان نوح (عليه السلام) سان گڏ (ٻيڙيءَ ۾ ) چاڙهيو. بيشڪ هو شڪر گذار ٻانهو هو.
— مولانا محمد مدنياوھان انهن ماڻهن جو اولاد آھيو جن کي اسان نوح ($) سان گڏ ٻيڙي ۾ سوار ڪيو ھو. بيشڪ ھو شڪرگذار ٻانھو ھو.
— عبدالسلام ڀُٽووَقَضَيْنَآ اِلٰى بَنِيْٓ اِسْرَاۗءِيْلَ فِي الْكِتٰبِ لَتُفْسِدُنَّ فِي الْاَرْضِ مَرَّتَيْنِ وَلَتَعْلُنَّ عُلُوًّا كَبِيْرًا 4
۽ فيصلو موڪليوسون بني اسرائيل ڏانهن ڪتاب ۾ته البته ضرور فساد ڪندؤ زمين ۾ ٻه ڀيرا ۽ البته ضرور بلند ٿيندؤ (عارضي طور) بلندي وڏي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ اسان بني اسرائيلن کي ڪتاب ۾ هيءَ ڳالهه کولي ٻڌائي ته ضرور اوهين زمين ۾ ٻه ڀيرا فساد ڪندو ۽ ضرور اوهين وڏي سرڪشي ڪندو.
— مولانا محمد مدني۽ اسان ڪتاب ۾ بني اسرائيل کي (اڳواٽ) خبردار ڪيوسين ته توھان ٻه ڀيرا زمين ۾ ضرور وڏو فساد ڦھلائيندا ۽ حد درجي جي سرڪشي ڏيکاريندا.
— عبدالسلام ڀُٽوفَاِذَا جَاۗءَ وَعْدُ اُوْلٰىهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًا لَّنَآ اُولِيْ بَاْسٍ شَدِيْدٍ فَجَاسُوْا خِلٰلَ الدِّيَارِ ۭ وَكَانَ وَعْدًا مَّفْعُوْلًا 5
پوءِ جڏهن آيو وعدو پهريون انهن ٻنهي مان ته موڪياسون اوهان تي ٻانها پنهنجا صاحب جنگ سخت جا پوءِ گھڙي پيا اندر گھرن ۾ ۽ هو وعدو (تقدير ۾) پورو ڪيل..
— مولانا محمد ادريس ڏاھريپوءِ جڏهن انهن ٻنهين (ڀيرن) مان پهرئين (ڀيري) جو وقت آيو ته اسان سخت جنگ ڪرڻ وارا پنهنجا ٻانها اوهان تي موڪليا پوءِ اهي شهرن ۾ ڪاهي پيا. ۽ اهو وعدو پورو ٿيڻو هو.
— مولانا محمد مدنيپوءِ جڏھن انهن ٻنهي واقعن مان ھڪ جو وقت آيو ۽ توھان ھڪ وڏي سرڪشي ڏيکاري. (اي بني اسرائيل!) پوءِ اسان به توھان جي مقابلي ۾ اھڙن ٻانھن کي توھان جي سامھون آندو جيڪي توھان کان وڌيڪ طاقتور ھئا ۽ ھو توھان جي علائقن ۾ ڪاھي پيا. اھو اڳ ۾ ڪيل وعدو ھو جنھن کي پورو ٿيڻو ئي ھو.
— عبدالسلام ڀُٽوثُـمَّ رَدَدْنَا لَكُمُ الْكَرَّةَ عَلَيْهِمْ وَاَمْدَدْنٰكُمْ بِاَمْوَالٍ وَّبَنِيْنَ وَجَعَلْنٰكُمْ اَكْثَرَ نَفِيْرًا 6
تنهن کان پوءِ موٽايوسون اوهان جي لاءِ ٻيو وارو، انهن تي ۽ مدد ڪئي سون اوهان جي مالن ۽ پٽن سان ۽ بناياسون اوهان لاءِ گھڻا ساٿ ڏيڻ وارا .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوري اوهان کي مٿن (دشمنن تي) غلبو ڏنوسون. ۽ اوهان کي مال ۽ اولاد سان وڌايوسون ۽ (انهن کان) اوهان جو لشڪر گهڻو ڪيوسون.
— مولانا محمد مدنيان کان پوءِ وري اسان توھان کي انهن جي مٿان فتح حاصل ڪرڻ جو موقعو ڏنو ۽ توھان کي مال ۽ جوانن جي ذريعي مدد ڏني ۽ توھان جي تعداد ۾ گهڻو واڌارو به ڪيوسين.
— عبدالسلام ڀُٽواِنْ اَحْسَنْتُمْ اَحْسَنْتُمْ لِاَنْفُسِكُمْ ۣ وَاِنْ اَسَاْتُمْ فَلَهَا ۭ فَاِذَا جَاۗءَ وَعْدُ الْاٰخِرَةِ لِيَسُوْۗءٗا وُجُوْهَكُمْ وَلِيَدْخُلُوا الْمَسْجِدَ كَـمَا دَخَلُوْهُ اَوَّلَ مَرَّةٍ وَّلِــيُتَبِّرُوْا مَا عَلَوْا تَتْبِيْرًا 7
جيڪڏهن نيڪي ڪندؤ ته نيڪي ڪندؤ پنهنجن سرن لاءِ ۽ جيڪڏهن گناھ ڪندؤ ته پوءِ به انهن لاءِ پوءِ جڏهن ايندو وعدو پويون تانته بڇڙا ڪن منهن اوهان جا ۽ تانته داخل ٿين مسجد ۾ جيئن داخل ٿيا ان ۾ پهرئين ڀيري ۽ تانته پوري طرح هلاڪ ڪن ان کي جنهن تي غالب ٿيا.
— مولانا محمد ادريس ڏاھري(۽ چيوسون ته) جيڪڏهن ڀلائي ڪندو ته پاڻ لاءِ ڀلائي ڪندو ۽ جيڪڏهن بُرائي ڪندو ته پاڻ لاءِ (ڪندو) پوءِ جڏهن پڇاڙيءَ جي وعدي جو وقت آيو (ته ٻيا ٻانها موڪلياسون ته) اوهانجن منهن کي غمگين ڪن ۽ مسجد ۾ داخل ٿين جيئن ان ۾ پهرئين ڀيري (اوهان جا دشمن) داخل ٿيا ۽ هن لاءِ ته جنهن شيءَ تي وس هلين تنهن کي چڱيءَ طرح برباد ڪن.
— مولانا محمد مدني(کين چيو ويو ته) توھان جيڪا ڀلائي ڪئي آهي سا توهان جي لاءِ ئي آهي ۽ جيڪا برائي ڪئي ته اھا به توھان جي لاءِ برائي ثابت ٿي. پوءِ جڏھن ( ٻي وڏي سرڪشي جي نتيجي ۾) ٻئي وعدي جو وقت آيو ته اسان توھان تي اھڙو دشمن مسلط ڪيو جو ھن توھان جي چھرن کي ئي بگاڙي ڇڏيو ۽ ھو مسجد (بيت المقدس) ۾ گهڙي پيا جيئن پھرين ڀيري دشمن گهڙيو ھو ۽ جيڪا شيءِ کين ھٿ اچي پئي تنھن کي تباهه ۽ برباد ڪري ڇڏين پيا.
— عبدالسلام ڀُٽوعَسٰي رَبُّكُمْ اَنْ يَّرْحَمَكُمْ ۚ وَاِنْ عُدْتُّمْ عُدْنَا ۘ وَجَعَلْنَا جَهَنَّمَ لِلْكٰفِرِيْنَ حَصِيْرًا 8
ويجھي (آهي هيءَ ڳالھ جو) رب اوهان جو رحم ڪري اوهان تي ۽ جيڪڏهن وري ڪندؤ ته وري سزا ڏينداسون ۽ بنايو اٿئون جھنم کي ڪافرن جي لاءِ جيل .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريهيءَ ڳالهه پري نه آهي ته اوهان جو پاليندڙ اوهان تي رحم ڪري ۽ جيڪڏهن (اسان کان) ڦري ويندو ته اسين به (عذاب سان) موٽنداسون. ۽ اسان جهنم کي ڪافرن لاءِ جيلخانو ڪيو آهي.
— مولانا محمد مدنيهاڻي به وقت آھي، ٿي سگهي ٿو ته توھان جو پالڻھار توھان تي رحم ڪري ۽ جيڪڏھن اوھان ساڳي چال تي ھلندا ته پوءِ اسان به وري ساڳيو عمل دھرائينداسين ۽ اسان جھنم کي ڪافرن لاءِ قيدخانو بنايو آھي.
— عبدالسلام ڀُٽواِنَّ هٰذَا الْقُرْاٰنَ يَهْدِيْ لِلَّتِيْ ھِيَ اَقْوَمُ وَيُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِيْنَ الَّذِيْنَ يَعْمَلُوْنَ الصّٰلِحٰتِ اَنَّ لَهُمْ اَجْرًا كَبِيْرًا 9ۙ
بيشڪ هيءُ قرآن هدايت ٿو ڪري ان (واٽ) ڏانهن جو اها صفا سڌي آهي ۽ بشارت ٿو ڏئي مؤمنن کي جيڪي ڪن ٿا صالح اعمال ته بيشڪ انهن جي لاءِ ثواب وڏو آهي.
— مولانا محمد ادريس ڏاھريبيشڪ هيءَ قرآن اهو رستو ڏيکاري ٿو جو بالڪل سڌو آهي ۽ جيڪي ايمان وارا چڱا ڪم ڪن ٿا تن کي خوشخبري ٻڌائي ٿو ته بيشڪ انهن لاءِ وڏو اجر آهي.
— مولانا محمد مدنيبيشڪ ھي قرآن ته صفا سڌو رستو ڏيکاري ٿو ۽ نيڪ عمل ڪندڙ مؤمنن کي خوشخبري ٻڌائي ٿو ته بيشڪ انهن جي لاءِ وڏو اجر آھي.
— عبدالسلام ڀُٽووَّاَنَّ الَّذِيْنَ لَا يُؤْمِنُوْنَ بِالْاٰخِرَةِ اَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابًا اَلِـــيْمًا ۧ10
۽ بيشڪ اهي جيڪي نه ٿا ايمان آڻين آخرت تي تيار ڪيوسون انهن لاءِ عذاب دردناڪ.
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ جيڪي آخرت کي نه ٿا مڃين تن لاءِ اسان دردناڪ عذاب تيار ڪيو آهي.
— مولانا محمد مدني۽ جيڪي ماڻهو آخرت تي يقين نٿا رکن، اھڙن ماڻهن لاءِ اسان تڪليف وارو عذاب تيار ڪري ڇڏيو آھي.
— عبدالسلام ڀُٽووَيَدْعُ الْاِنْسَانُ بِالشَّرِّ دُعَاۗءَهٗ بِالْخَيْرِ ۭ وَكَانَ الْاِنْسَانُ عَجُوْلًا 11
۽ دعا گھري ٿو انسان (بي سمجھ هجڻ جي ڪري) بري شيءِ جي لاءِ مثل دعا گھرڻ ان جي ڀلي شيءِ جي لاءِ ۽ آهي انسان جلد باز .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ انسان بُرائي لاءِ به (ائين ئي) دعا گهري ٿو، جيئن ڀلائي لاءِ دعا گهري ٿو. ۽ انسان اٻهرو آهي.
— مولانا محمد مدنيانسان جو ھي حال آھي جو برائيءَ لاءِ به اھڙي دعا گهرندو آھي جھڙي دعا ڀلائي لاءِ گهرڻ کپي. بيشڪ انسان وڏو جلدباز آھي.
— عبدالسلام ڀُٽووَجَعَلْنَا الَّيْلَ وَالنَّهَارَ اٰيَـتَيْنِ فَمَــحَوْنَآ اٰيَةَ الَّيْلِ وَجَعَلْنَآ اٰيَةَ النَّهَارِ مُبْصِرَةً لِّتَبْتَغُوْا فَضْلًا مِّنْ رَّبِّكُمْ وَلِتَعْلَمُوْا عَدَدَ السِّنِيْنَ وَالْحِسَابَ ۭ وَكُلَّ شَيْءٍ فَصَّلْنٰهُ تَفْصِيْلًا 12
۽ بنايوسون رات ۽ ڏينهن کي ٻه نشانيون پوءِ ميٽايوسين نشانيءَ رات جي کي ۽ بنايوسين نشانيءَ ڏينهن جي کي روشني ڪندڙ تانته طلب ڪيو ڀلائي پنهنجي رب کان ۽ تانته ڄاڻو تعداد سالن جو ۽ حساب هر شيءِ کي بيان ڪيوسين ان کي کولي کولي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ اسان رات ۽ ڏينهن کي ٻه نشانيون ڪيو، پوءِ رات جي نشاني کي مٽايوسون ۽ ڏينهن جي نشانيءَ کي ڏسڻ لاءِ بنايوسون هن لاءِ ته پنهنجي پاليندڙ جي فضل (رزق) جي تلاش ڪريو ۽ ورهن جو ڳاڻيٽو ۽ حساب ڄاڻو. ۽ سڀڪنهن شيءَ کي اسان کولي بيان ڪيو آهي.
— مولانا محمد مدنياسان رات ۽ ڏينھن کي ٻه نشانيون ڪري بنايو آهي، رات جي نشاني کي اونداھو بڻايو (ته جيئن ان ۾ آرام ڪريو) ۽ ڏينھن جي نشاني کي روشن بڻايو ته جيئن پنھنجي پالڻھار جي روزي تلاش ڪري سگهو ۽ ڏينھن ۽ رات جي ڪري سال ۽ مھينن جو حساب لڳائي سگهو. اھڙيءَ طرح اسان ھر شيءِ کي وڏي تفصيل سان بيان ڪيو آھي.
— عبدالسلام ڀُٽووَكُلَّ اِنْسَانٍ اَلْزَمْنٰهُ طٰۗىِٕرَهٗ فِيْ عُنُقِهٖ ۭ وَنُخْرِجُ لَهٗ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ كِتٰبًا يَّلْقٰىهُ مَنْشُوْرًا 13
۽ هر انسان کي لٽڪايوسين ان کي عملنامو ان جو ان جي ڪنڌ ۾ ۽ ڪڍنداسين ان جي لاءِ قيامت جي ڏينهن دفتر جو لهندو ان کي کليل.
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ سڀڪنهن ماڻهوءَ جي ڳچيءَ ۾ سندس عملنامو لٽڪايو اٿئون ۽ قيامت جي ڏينهن ان لاءِ هڪ ڪتاب ڪڍنداسون جنهن کي هو کليل ڏسندو.
— مولانا محمد مدني۽ اسان ھر انسان جي قسمت کي ان جي ذات سان ڳنڍي ڇڏيو آھي ۽ قيامت جي ڏينھن ان جي عمل کي رجسٽر (۽ لکت) جي شڪل ۾ ڪڍنداسون، جنھن کي ھو پنھنجي اڳيان کليل ڏسندو.
— عبدالسلام ڀُٽواِقْرَاْ كِتٰبَكَ ۭ كَفٰى بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيْبًا ۭ14
پڙھ ڪتاب پنهنجو ڪافي آهين تون پاڻ اڄ پنهنجي مٿان حساب ڪندڙ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري(کيس چيو ويندو ته) تون پنهنجو ڪتاب پڙهه. اڄ تنهنجو نفس ئي تنهنجو حساب وٺندڙ بس آهي.
— مولانا محمد مدني(پوءِ کيس چيو ويندو ته) پڙھ، پنھنجو اعمال نامو، اڄ تون پنھنجو پاڻ کان حساب وٺڻ لاءِ خود ڪافي آھين.
— عبدالسلام ڀُٽومَنِ اهْتَدٰى فَاِنَّـمَا يَهْــتَدِيْ لِنَفْسِهٖ ۚ وَمَنْ ضَلَّ فَاِنَّـمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا ۭ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِّزْرَ اُخْرٰى ۭ وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِيْنَ حَتّٰى نَبْعَثَ رَسُوْلًا 15
جيڪو به هدايت وارو ٿيو پوءِ تحقيق هدايت وارو ٿئي ٿو پنهنجي لاءِ جيڪو گمراھ ٿيو پوءِ تحقيق گمراھ ٿئي ٿي پنهنجي مٿان ۽ نه بار کڻندو ڪو بار کڻندڙ بار ٻئي جو ۽ نه (آهيون اسين) عذاب ڪندڙ تان جو موڪليون پيغمبر .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريجنهن واٽ لڌي سو رڳو پنهنجي ڀلي لاءِ واٽ لهي ٿو. ۽ جيڪو گمراهه ٿيو سو رڳو پنهنجي نقصان لاءِ گمراهه ٿئي ٿو. ۽ ڪوبه بار کڻندڙ ٻئي (جي گناهه) جو بار نه ٿو کڻي. ۽ اسين ايستائين عذاب ڪندڙ نه آهيون جيستائين ڪنهن پيغمبر کي (نه) موڪليون.
— مولانا محمد مدنيسو جيڪو ماڻهو ھدايت وارو رستو اختيار ڪندو اھو سندس لاءِ ئي فائديمند ثابت ٿيندو ۽ جيڪو گمراھيءَ وارو رستو وٺندو ته ان گمراھيءَ جو وبال سندس ڳچيءَ ۾ پوندو ۽ ڪوبه بار کڻڻ وارو ٻئي ڪنھن جو بار نه کڻندو ۽ اسان ڪنھن به قوم جي مٿان رسول کي موڪلڻ کان پوءِ ئي عذاب موڪليندا آھيون.
— عبدالسلام ڀُٽووَاِذَآ اَرَدْنَآ اَنْ نُّهْلِكَ قَرْيَةً اَمَرْنَا مُتْرَفِيْهَا فَفَسَقُوْا فِيْهَا فَحَقَّ عَلَيْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْنٰهَا تَدْمِيْرًا 16
۽ جڏهن ارادو ٿا ڪريون ته هلاڪ ڪريون ڪنهن ڳوٺ کي ته امر ڪريون ٿا اميرن ان ڳوٺ جي کي پوءِ بي فرماني ڪيائون ان ۾ پوءِ ثابت ٿيو انهن تي فيصلو (عذاب جو) پوءِ هلاڪ ڪيوسون ان کي مڪمل هلاڪ.
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ جڏهن به اسان ڪنهن ڳوٺ کي برباد ڪرڻ گهريو ته ان جي آسودن (ماڻهن) کي حڪم ڪيون سون پوءِ انهن ان ۾ نافرماني ڪئي پوءِ ان (ڳوٺ) تي (عذاب جي) ڳالهه ثابت ٿي پوءِ اسان ان کي چڱيءَ طرح برباد ڪيو.
— مولانا محمد مدني۽ اسان جڏھن به ڪنھن شھر کي برباد ڪرڻ جو ارادو ڪندا آھيون ته ان ۾ رھندڙ خوشحال ماڻهن کي (عمل ڪرڻ لاءِ) ڪجهه احڪام ڏيندا آھيون پوءِ جڏهن ھو (انھن حڪمن جي) نافرماني ڪندا آھن ته اهڙي صورت ۾ انهن جي لاءِ عذاب جو فيصلو ڪيو ويندو آھي. آخرڪار اسان کين مَليا ميٽ ڪري ڇڏيندا آھيون.
— عبدالسلام ڀُٽووَكَمْ اَهْلَكْنَا مِنَ الْقُرُوْنِ مِنْۢ بَعْدِ نُوْحٍ ۭ وَكَفٰى بِرَبِّكَ بِذُنُوْبِ عِبَادِهٖ خَبِيْرًۢ ا بَصِيْرًا 17
۽ ڪيترائي هلاڪ ڪياسون (ماڻهو) زمانن م پڄاڻان نوح جي ۽ ڪافي آهي رب تنهنجو گناھن ٻانهن پنهنجن جي خبر رکندڙ، ڏسندڙ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ ڪيتريون ئي جماعتون نوح (عليه السلام) کان پوءِ برباد ڪيون سون. ۽ تنهنجو پاليندڙ ئي پنهنجن ٻانهن جي گناهن جي خبر رکندڙ ڏسندڙ بس آهي.
— مولانا محمد مدنينوح ($) کان پوءِ اسان ڪيترين ئي نسلن کي تباهه ڪري ڇڏيوسين، تنھنجو پالڻھار پنھنجي ٻانَھن جي گناھن کان خوب واقف آھي ۽ چڱيءَ طرح ڏسي ٿو.
— عبدالسلام ڀُٽومَنْ كَانَ يُرِيْدُ الْعَاجِلَةَ عَجَّــلْنَا لَهٗ فِيْهَا مَا نَشَاۗءُ لِمَنْ نُّرِيْدُ ثُـمَّ جَعَلْنَا لَهٗ جَهَنَّمَ ۚ يَصْلٰىهَا مَذْمُوْمًا مَّدْحُوْرًا 18
جيڪو به ارادو ڪري ٿو تڪڙو- (بدلي ملڻ جو) ته تڪڙو بدلو ڏنوسون ان کي ان ۾ جيڪي گھرون ٿا ان جي لاءِ جو ارادو ڪريون ٿا انکان پوءِ ٺاهيو اسان ان جي لاءِ جھنم داخل ٿيندو ان ۾ مذمت ڪيل ڌڪو ڏنل .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريجيڪو دنيا ٿو گهري تنهن کي دنيا ۾ جيڪي گُهرون (۽) جنهن لاءِ گُهرون جلد ڏيون ٿا وري ان لاءِ دوزخ مقرر ڪيون ٿا، جنهن ۾ خوار تڙيل ٿي داخل ٿيندو. ۽
— مولانا محمد مدنيجيڪو ماڻهو دنيا جي شين کي بي صبريءَ سان حاصل ڪرڻ چاھي ٿو ته اسان به جنھن لاءِ جيترو مناسب سمجهندا آھيون اوترو ئي ان کي جلد ڏئي ڇڏيندا آھيون پوءِ ان جي لاءِ جھنم لکيو ويندو آھي جنھن ۾ ھو خوار ۽ تڙيل جي حيثيت ۾ داخل ٿيندو.
— عبدالسلام ڀُٽووَمَنْ اَرَادَ الْاٰخِرَةَ وَسَعٰى لَهَا سَعْيَهَا وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَاُولٰۗىِٕكَ كَانَ سَعْيُهُمْ مَّشْكُوْرًا 19
۽ جنهن ارادو ڪيو آخرت جو ۽ محنت ڪيائين ان جي لاءِ مناسب ان جي ۽ اهو ايماندار آهي ته پوءِ اهي محنت انهن جي قدرت ڪيل آهي.
— مولانا محمد ادريس ڏاھريجيڪو آخرت گهري ٿو ۽ ان جي مناسب ڪوشش ڪري ٿو ۽ اهو ايمان وارو به آهي ته انهن جي (اها) ڪوشش قبول آهي.
— مولانا محمد مدني۽ جيڪو ماڻهو آخرت جو چاھيندڙ ھوندو ۽ مؤمن جي حيثيت ۾ هو آخرت کي ڀرپور طريقي سان حاصل ڪرڻ جي ڪوشش به ڪندو ته اھڙي ماڻهوءَ جي ڪوشش کي قدر واري نگاهه سان ڏٺو ويندو.
— عبدالسلام ڀُٽوكُلًّا نُّمِدُّ هٰٓؤُلَاۗءِ وَهٰٓؤُلَاۗءِ مِنْ عَطَاۗءِ رَبِّكَ ۭ وَمَا كَانَ عَطَاۗءُ رَبِّكَ مَحْظُوْرًا 20
سڀني جي مدد ڪريون ٿا هنن جي ۽ انهن جي تنهنجي رب جي بخشش مان ۽ ناهي بخشش رب تنهنجي جي روڪيل .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياسين هِننِ ۽ هُنَنِ سڀني جي تنهنجي پاليندڙ جي ڏات مان مدد ڪريون ٿا. ۽ تنهنجي پاليندڙ جي ڏات روڪيل نه آهي.
— مولانا محمد مدنياسان ته ايمان وارن ۽ دنيا جي چاھيندڙن ٻنهي کي زندگي جي گذاري لاءِ سامان ڏيندا آھيون. اھا ته تنھنجي پالڻھار جي طرفان عطا آھي ۽ تنھنجي پالڻھار جي عطا کي ڪير به روڪي نٿو سگهي.
— عبدالسلام ڀُٽو