057 surah
ھي سورة مَدَنِیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 29 آيتون ۽ 4 رڪوع آھن
سَبَّحَ لِلّٰهِ مَا فِي السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ۭ وَهُوَ الْعَزِيْزُ الْحَكِيْمُ 1
تسبيح پڙهيائين الله جي لاءِ انهن جيڪي آسمانن ۾ ۽ زمين ۾ آهن ۽ اهو غالب، حڪمت وارو آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريالله جي پاڪائي اهي سڀ شيون بيان ڪن ٿيون جي آسمانن ۽ زمين ۾ آهن ۽ اهوئي زبردست(۽) حڪمت وارو آهي.
— مولانا محمد مدنيآسمانن ۽ زمين جي هر مخلوق الله تعالى جي تسبيح بيان ڪري رهي آهي ۽ هو زبردست حڪمت وارو آهي.
— عبدالسلام ڀُٽولَهٗ مُلْكُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ۚ يُـحْيٖ وَيُمِيْتُ ۚ وَهُوَ عَلٰي كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ 2
ان جي آهي بادشاهي آسمانن ۽ زمين جي جياري ٿو ۽ ماري ٿو ۽ اهو هر شيءِ تي قادر آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريآسمانن ۽ زمين جي بادشاهي ان جي ئي آهي. (اهو) جياري ۽ ماري ٿو، ۽ اهو سڀڪنهن شيءِ تي قدرت رکندڙ آهي.
— مولانا محمد مدنيآسمانن ۽ زمين جي بادشاهي به ان جي ئي آهي، هو جياري ۽ ماري ٿو ۽ هو هر شيءِ تي قدرت رکندڙ آهي.
— عبدالسلام ڀُٽوهُوَ الْاَوَّلُ وَالْاٰخِرُ وَالظَّاهِرُ وَالْبَاطِنُ ۚ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيْمٌ 3
اهو اول ۽ آخر ۽ ظاهر ۽ باطن آهي ۽ اهو هر شيءِ ڄاڻندڙ آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياهوئي (سڀني کان) پهريون ۽ (سڀني کان) پويون ۽ پڌرو ۽ ڳجهو آهي. ۽ اهو سڀڪنهن شيءِ کي ڄاڻندڙ آهي.
— مولانا محمد مدنياول به اُهو ته آخر به اهو ئي آهي، (صِفاتي طور تي) هو ظاهر آهي ۽ (ذاتي طور تي) لڪيل آهي. هو هر شيءِ کي خوب ڄاڻي ٿو.
— عبدالسلام ڀُٽوهُوَ الَّذِيْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ فِيْ سِـتَّةِ اَيَّامٍ ثُـمَّ اسْـتَوٰى عَلَي الْعَرْشِ ۭ يَعْلَمُ مَا يَـلِجُ فِي الْاَرْضِ وَمَا يَخْــرُجُ مِنْهَا وَمَا يَنْزِلُ مِنَ السَّمَاۗءِ وَمَا يَعْرُجُ فِيْهَا ۭ وَهُوَ مَعَكُمْ اَيْنَ مَا كُنْتُمْ ۭ وَاللّٰهُ بِـمَا تَعْمَلُوْنَ بَصِيْرٌ 4
اهو ئي آهي جنهن پيدا ڪيا آسمان ۽ زمين ڇهن ڏينهن ۾ ان کان پوءِ استوا فرمايائين عرش تي ڄاڻي ٿو جيڪو داخل ٿئي ٿو زمين ۾ ۽ جيڪو نڪري ٿو ان مان ۽ جيڪو لهي ٿو آسمان مان ۽ جيڪو چڙهي ٿو ان ۾ ۽ اهو اوهان سان گڏ آهي جتي به هجو ۽ الله جيڪو ڪيو ٿا ڏسندڙ آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريهو اُهو آهي جنهن آسمانن ۽ زمين کي ڇهن ڏينهن ۾ بڻايو، وري عرش تي برابر ٿيو. جو ڪجهه زمين ۾ وڃي ٿو ۽ جو ڪجهه ان مان نڪري ٿو ۽ جيڪي آسمان مان لهي ٿو ۽ جيڪي ان ڏي چڙهي ٿو سو سڀ اهو ڄاڻي ٿو. ۽ اهو اوهان سان گڏ آهي جتي به هجو. ۽ جيڪي اوهين ڪريو ٿا تنهن کي الله ڏسندڙ آهي.
— مولانا محمد مدنياهو ئي آهي جنھن آسمانن ۽ زمين کي ڇهن ڏينھن ۾ پيدا ڪيو پوءِ هو (نگھباني ڪرڻ لاءِ) جلوه افروز ٿيو (جو ڪير به ان جي نگھباني کي ظاهري طور نٿو ڏسي سگهي)، جيڪا شيءِ زمين (جي حد) ۾ داخل ٿئي ٿي يا جيڪا شيءِ ان کان ٻاهر نڪري ٿي يا جيڪا شيءِ آسمان (جي حدن) مان هيٺ لهي ٿي يا جيڪا شيءِ ان (جي حد) ۾ مٿي وڃي داخل ٿئي ٿي، تن سڀني کي هو خوب ڄاڻي ٿو. توهان جتي به موجود آهيو هو توهان سان هر وقت گڏ آهي ۽ الله تعالى توهان جي هر عمل کي ڏسي رهيو آهي.
— عبدالسلام ڀُٽولَهٗ مُلْكُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ۭ وَاِلَى اللّٰهِ تُرْجَعُ الْاُمُوْرُ 5
ان جي آهي آسمانن جي ۽ زمين جي بادشاهي ۽ الله ڏانهن ئي موٽايا وڃن ٿا امر .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريآسمانن ۽ زمين جي بادشاهي ان جي ئي آهي. ۽ الله ڏي ئي سڀ ڪم موٽايا وڃن ٿا.
— مولانا محمد مدنيآسمانن ۽ زمين جي بادشاهي ان جي ئي آهي ۽ الله تعالى ڏانھن ئي سڀ ڪم موٽايا وڃن ٿا.
— عبدالسلام ڀُٽويُوْلِجُ الَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُوْلِجُ النَّهَارَ فِي الَّيْلِ ۭ وَهُوَ عَلِيْمٌۢ بِذَاتِ الصُّدُوْرِ 6
داخل ڪري ٿو رات کي ڏينهن ۾ ۽ داخل ڪري ٿو ڏينهن کي رات ۾ اهو گهڻو ڄاڻندڙ آهي سينن واريون ڳالهيون .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريهو رات کي ڏينهن ۾ آڻي ٿو ۽ ڏينهن کي رات ۾ آڻي ٿو. ۽ اهو سينن جي راز کي ڄاڻندڙ آهي.
— مولانا محمد مدنياهوئي آهي جيڪو رات کي ڏينھن ۾ داخل ڪري ٿو ۽ ڏينھن کي رات ۾ داخل ڪري ٿو ۽ هو سينن جي رازن کان به خوب واقف آهي.
— عبدالسلام ڀُٽواٰمِنُوْا بِاللّٰهِ وَرَسُوْلِهٖ وَاَنْفِقُوْا مِـمَّا جَعَلَكُمْ مُّسْتَخْلَفِيْنَ فِيْهِ ۭ فَالَّذِيْنَ اٰمَنُوْا مِنْكُمْ وَاَنْفَقُوْا لَهُمْ اَجْرٌ كَبِيْرٌ 7
ايمان آڻيو الله ۽ ان جي رسول تي ۽ خرچ ڪيو ان مان جو ڪيائين اوهان کي جانشين ان ۾ پوءِ اهي ٻانها جن ايمان آندو اوهان مان ۽ خرچ ڪيائون انهن جي لاءِ اجر وڏو آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياوهين الله ۽ سندس رسول تي ايمان آڻيو ۽ ان (مال) مان خرچ ڪريو جنهن ۾ اوهان کي پنهنجو نائب ڪيو اٿس. پوءِ اوهان مان جن ايمان آندو ۽ خرچ ڪيو تن لاءِ وڏو اجر آهي.
— مولانا محمد مدنيتوهان الله تعالى ۽ ان جي رسول (ﷺ) تي ايمان آڻيو ۽ ان مال مان خرچ ڪريو جنھن جو هُن توهان کي جانشين (جي حيثيت ۾ ذميدار) بڻايو آهي. پوءِ توهان مان جن ماڻهن ايمان آندو ۽ (اُن جي راهه ۾) خرچ ڪيو ته اُنهن جي لاءِ وڏو اجرآهي.
— عبدالسلام ڀُٽووَمَا لَكُمْ لَا تُؤْمِنُوْنَ بِاللّٰهِ ۚ وَالرَّسُوْلُ يَدْعُوْكُمْ لِتُؤْمِنُوْا بِرَبِّكُمْ وَقَدْ اَخَذَ مِيْثَاقَكُمْ اِنْ كُنْتُمْ مُّؤْمِنِيْنَ 8
۽ ڇا آهي اوهان کي جو نه ٿا ايمان آڻيو الله تي ۽ رسول سڏي پيو اوهان کي تانته ايمان آڻيو پنهنجي رب تي ۽ ورتائين پڪو وعدو اوهان کان جيڪڏهن آهيو مؤمن .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ اوهان کي ڇا ٿيو آهي جو الله تي ايمان نه ٿا آڻيو هوڏانهن رسولﷺ اوهان کي سڏي رهيو آهي ته اوهين پنهنجي پاليندڙ تي ايمان آڻيو ۽ اوهان کان پڪو وعدو وٺي چڪو آهي جيڪڏهن اوهين مڃڻ وارا آهيو.
— مولانا محمد مدنيتوهان کي ڇا ٿي ويو آهي جو توهان الله تعالى تي ايمان نٿا آڻيو؟ حالانڪه رسول سڳورو توهان کي پنھنجي پالڻھار تي ايمان آڻڻ لاءِسڏي رهيو آهي ۽ هن توهان کان پڪو وعدو به ورتو آهي. جيڪڏهن توهان واقعي ايمان آڻڻ وارا آهيو (ته ان وعدي کي پورو ڪريو)
— عبدالسلام ڀُٽوهُوَ الَّذِيْ يُنَزِّلُ عَلٰي عَبْدِهٖٓ اٰيٰتٍۢ بَيِّنٰتٍ لِّيُخْرِجَكُمْ مِّنَ الظُّلُمٰتِ اِلَى النُّوْرِ ۭ وَاِنَّ اللّٰهَ بِكُمْ لَرَءُوْفٌ رَّحِيْمٌ 9
اهو ئي آهي جو نازل ٿو فرمائي پنهنجي ٻانهي تي آيتون روشن تانته ڪڍي اوهان کي انڌيرن مان نور ڏانهن ۽ بيشڪ الله اوهان سان البته ٻاجهارو مهربان آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريهو اُهو آهي جو پنهنجي ٻانهي تي پڌريون آيتون نازل ڪري ٿو ته اوهان کي اونداهين مان سوجهري ڏي آڻي. ۽ بيشڪ الله اوهان تي شفقت ڪندڙ نهايت رحم وارو آهي.
— مولانا محمد مدنياهو (الله) ئي آهي جيڪو پنھنجي ٻانهي تي پڌريون آيتون نازل ڪري ٿو ته جيئن هو توهان کي انڌيرن مان ڪڍي روشني ۾ آڻي ۽ بيشڪ الله تعالى توهان تي وڏو نرمي ڪندڙ ۽ وڏو رحم ڪندڙ آهي.
— عبدالسلام ڀُٽووَمَا لَكُمْ اَلَّا تُنْفِقُوْا فِيْ سَبِيْلِ اللّٰهِ وَلِلّٰهِ مِيْرَاثُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ۭ لَا يَسْتَوِيْ مِنْكُمْ مَّنْ اَنْفَقَ مِنْ قَبْلِ الْفَتْحِ وَقٰتَلَ ۭ اُولٰۗىِٕكَ اَعْظَمُ دَرَجَةً مِّنَ الَّذِيْنَ اَنْفَقُوْا مِنْۢ بَعْدُ وَقٰتَلُوْا ۭ وَكُلًّا وَّعَدَ اللّٰهُ الْحُسْنٰى ۭ وَاللّٰهُ بِـمَا تَعْمَلُوْنَ خَبِيْرٌ ۧ10
۽ ڇا آهي اوهان کي جو نه ٿا خرچ ڪيو الله جي واٽ ۾ ۽ الله جي لاءِ آهي ورثو آسمانن ۽ زمين جو نه ٿو برابر ٿئي اوهان مان جنهن خرچ ڪيو فتح کان اڳي ۽ جنگ ڪيائين اهي وڏي درجي وارا آهن انهن کان جن خرچ ڪيو بعد ۾ ۽ جنگ ڪيائيون ۽ سڀني سان وعدو ڪيو الله جنت جو ۽ الله ان جي جيڪي ڪيو ٿا خبر رکندڙ آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ اوهان کي ڇا ٿيو آهي جو الله جي رستي ۾ خرچ نه ٿا ڪريو، هوڏانهن آسمانن ۽ زمين جو ورثو الله جو ئي آهي. اوهان مان جن (مڪي جي) فتح کان اڳي خرچ ڪيو ۽ جنگ ڪئي (اهي ۽ ٻيا) برابر نه ٿا ٿي سگهن. اهي درجي ۾ انهن کان گهڻو وڏا آهن جن (فتح کان) پوءِ خرچ ڪيو ۽ جنگ ڪئي. ۽ سڀني سان الله چڱائي جو وعدو ڪيو آهي ۽ جيڪي اوهين ڪريو ٿا تنهن جي الله پوري خبر رکندڙ آهي.
— مولانا محمد مدنيڀلا توهان کي ڇا ٿي ويو آهي؟ جو توهان الله تعالى جي رستي ۾ خرچ نٿا ڪريو. حالانڪه آسمانن ۽ زمين جي ملڪيت الله تعالى جي ئي آهي. اوهان مان ڪوبه ماڻهو ان ماڻهوءَ جي برابر نٿو ٿي سگهي جنھن (مڪي) جي فتح ٿيڻ کان اڳ الله تعالى جي راهه ۾ خرچ ڪيو ۽ جھاد ۾ حصو ورتو، اهڙن ماڻهن جو درجو انهن ماڻهن کان تمام اتم آهي، جن فتح حاصل ڪرڻ کان پوءِ خرچ ڪيو ۽ جھاد ۾ حصو ورتو (پر تڏهن به) الله تعالى سڀني سان چڱائي جو وعدو ڪيو آهي ۽ توهان جيڪو ڪجهه ڪريو ٿا، الله تعالى کي ان جي خوب خبر آهي.
— عبدالسلام ڀُٽومَنْ ذَا الَّذِيْ يُقْرِضُ اللّٰهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضٰعِفَهٗ لَهٗ وَلَهٗ ٓ اَجْرٌ كَرِيْمٌ ۚ11
ڪير آهي جيڪو قرض ڏئي ٿو الله کي سهڻو پوءِ ٻيڻو ڪري ان کي ۽ ان جي لاءِ اجر ڀلو آهي.
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياهڙو ڪير آهي جو الله کي چڱو قرض ڏي پوءِ (الله) ان لاءِ اهو (قرض) ٻيڻو ڪندو، ۽ ان لاءِ (اڳي) چڱو اجر آهي.
— مولانا محمد مدنيڪير آهي جيڪو الله تعالى کي سھڻو (۽ خلوص سان) قرض ڏئي؟ پوءِ هُو ان کي وڌائي واپس ڪندو ۽ ان لاءِ بھترين اجر به آهي.
— عبدالسلام ڀُٽويَوْمَ تَرَى الْمُؤْمِنِيْنَ وَالْمُؤْمِنٰتِ يَسْعٰى نُوْرُهُمْ بَيْنَ اَيْدِيْهِمْ وَبِاَيْمَانِهِمْ بُشْرٰىكُمُ الْيَوْمَ جَنّٰتٌ تَـجْرِيْ مِنْ تَـحْتِهَا الْاَنْهٰرُ خٰلِدِيْنَ فِيْهَا ۭ ذٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيْمُ ۚ12
جنهن ڏينهن ڏسندين مؤمنن ۽ مؤمنياڻين کي ڊوڙندو نور انهن جو اڳيان انهن جي ۽ سڄن پاسن انهن جي کان بشارت آهي اوهان کي اڄ بهشتن جي جو وهن پيون هيٺان انهن جي نهرون هميشہ رهندڙ انهن ۾ اها ئي ڪاميابي وڏي آهي.
— مولانا محمد ادريس ڏاھري(ان ڏينهن) جنهن ڏينهن تون (انهن) ايمان وارن مردن ۽ ايمان وارين زالن کي ڏسندين ته سندن نور انهن جي اڳيان ۽ انهن جي ساڄي پاسي کان پيو ڊوڙندو (۽ کين چيو ويندو ته) اوهان کي خوشخبري هجي جو اڄ (اوهان لاءِ) اهڙا باغ آهن جن جي هيٺان واهه پيا وهن، انهن ۾ سدائين رهندو. اهائي وڏي ڪاميابي آهي.
— مولانا محمد مدني(اهو ڏينھن ذهن ۾ هجي) جنھن ڏينھن تون ڏسندين ته مؤمن مردن ۽ مؤمن عورتن جي اڳيان ۽ ساڄي پاسي کان سندن نور ڊوڙندو رهندو (کين چيو ويندو ته) اڄ توهان کي ان جنت جي خوشخبري ٻڌائجي ٿي، جنھن جي هيٺان (مختلف قسمن جون) نھرون وهن ٿيون. اُن ۾ هميشه رهندا، اهائي وڏي ڪاميابي آهي.
— عبدالسلام ڀُٽويَوْمَ يَقُوْلُ الْمُنٰفِقُوْنَ وَالْمُنٰفِقٰتُ لِلَّذِيْنَ اٰمَنُوا انْظُرُوْنَا نَقْتَبِسْ مِنْ نُّوْرِكُمْ ۚ قِيْلَ ارْجِعُوْا وَرَاۗءَكُمْ فَالْتَمِسُوْا نُوْرًا ۭ فَضُرِبَ بَيْنَهُمْ بِسُوْرٍ لَّهٗ بَابٌ ۭ بَاطِنُهٗ فِيْهِ الرَّحْمَةُ وَظَاهِرُهٗ مِنْ قِبَلِهِ الْعَذَابُ ۭ13
جنهن ڏينهن چوندا منافق مرد ۽ منافق عورتون انهن جي لاءِ جن ايمان آندو اسان ڏانهن ڏسو ته روشني حاصل ڪيون اوهان جي نور مان چيو ويندو ته موٽو پوئين پير پنهنجي پوءِ طلب ڪيو نور پوءِ هنئي ويندي انهن جي وچ ۾ ڀت جنهن کي دروازو هوندو ان جي اندرئين حصي ۾ رحمت هوندي ۽ ان جي ظاهر واري طرف عذاب هوندو .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريجنهن ڏينهن دغاباز مرد ۽ دغاباز زالون ايمان وارن کي چونديون ته اسان ڏي (شفقت جي نظر سان) ڏسو ته اسين به اوهان جي نور مان ڪجهه حاصل ڪريون. (کين) چيو ويندو ته اوهين پٺ تي موٽي وڃو، پوءِ نور حاصل ڪريو. پوءِ انهن جي وچ ۾ هڪ ڀت بيهاري ويندي ان ۾ دروازو (به) هوندو. ان جي اندرين پاسي واري جاءِ ۾ رحمت هوندي ۽ ٻاهرين پاسي دروازي جي طرف کان عذاب هوندو.
— مولانا محمد مدنيان ڏينھن منافق مرد ۽ منافق عورتون ايمان وارن کي چوندا ته اسان ڏي (ٿوري شفقت واري نظر سان ته) ڏسو ته جيئن اسان توهان جي نور مان ڪجهه روشني حاصل ڪريون. پر کين چيو ويندو ته پوئتي هٽي وڃو، (ٻئي هنڌ وڃي) نور تلاش ڪريو. پوءِ انهن جي وچ ۾ هڪ ڀت ڏني ويندي جنھن ۾ هڪ دروازو هوندو، ان جي اندرئين پاسي رحمت هوندي پر ٻاهران عذاب هوندو.
— عبدالسلام ڀُٽويُنَادُوْنَهُمْ اَلَمْ نَكُنْ مَّعَكُمْ ۭ قَالُوْا بَلٰى وَلٰكِنَّكُمْ فَتَنْتُمْ اَنْفُسَكُمْ وَتَرَبَّصْتُمْ وَارْتَبْتُمْ وَغَرَّتْكُمُ الْاَمَانِيُّ حَتّٰى جَاۗءَ اَمْرُ اللّٰهِ وَغَرَّكُمْ بِاللّٰهِ الْغَرُوْرُ 14
سڏيندا انهن کي ته ڇا نه هئاسون اوهان سان گڏ چوندا هائو ۽ پر اوهان فتني ۾ وڌو پنهنجن سرن کي ۽ انتظار ڪيو اوهان ۽ شڪ ۾ رهيئو ۽ مغرور ڪيو اوهان کي سڌن تانجو آيو الله جو امر ۽ مغرور ڪيو اوهان کي الله سان شيطان .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياهي (دغاباز) انهن (ايمان وارن) کي سڏي چوندا ته (دنيا ۾ ) اسين اوهان سان گڏ نه هئاسون ڇا؟ اهي (ايمان وارا) چوندا ته هائو برابر اوهان پاڻهي پاڻ کي مصيبت ۾ وڌو ۽ اوهين انتظار ڪري رهيا هئا ۽ شڪ ٿي ڪيو ۽ اوهان کي خواهش ڌوڪو ڏنو ايتري تائين جو الله جو حڪم اچي ويو ۽ اوهان کي ڌوڪي ڏيڻ واري، الله جي حق ۾ ڌوڪو ڏنو.
— مولانا محمد مدنياُهي مؤمنن کي (رڙ ڪري) چوندا ته ڇا اسان (دنيا ۾) توهان سان گڏ نه هئاسين؟ مؤمن چوندا ته برابر (ڳالهه ته صحيح آهي پر) توهان پنھنجو پاڻ کي آزمائش ۾ ڦاسائي ڇڏيو هو ۽ (ايمان آڻڻ لاءِ) موقعن جي تلاش ۾ هوندا هئا ۽ شڪ به ڪندا هئا ۽ توهان کي نفس جي خواهشن ڌوڪي ۾ وڌو ايستائين جو الله تعالى جو حڪم اچي پھتو ۽ ڌوڪي ڏيندڙ (شيطان) توهان کي الله تعالى جي باري ۾ ڌوڪي ۾ وجهي ڇڏيو.
— عبدالسلام ڀُٽوفَالْيَوْمَ لَا يُؤْخَذُ مِنْكُمْ فِدْيَةٌ وَّلَا مِنَ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا ۭ مَاْوٰىكُمُ النَّارُ ۭ هِىَ مَوْلٰىكُمْ ۭ وَبِئْسَ الْمَصِيْرُ 15
پوءِ اڄ نه ورتو ويندو اوهان کان فديو ۽ نه انهن کان جن ڪفر ڪيو اوهان جي جاءِ باهه آهي اها اوهان جي رفيق آهي ۽ بري جاءِ موٽڻ جي آهي.
— مولانا محمد ادريس ڏاھريسو اڄ نه اوهان کان بدلو ورتو ويندو ۽ نه ڪافرن کان، اوهان جو ٽڪاڻو باهه آهي. اها اوهان سان گڏ رهڻ واري آهي ۽ اها موٽي وڃڻ جي جاءِ بڇڙي آهي.
— مولانا محمد مدنياڄ توهان (منافقن) ۽ ڪافرن کان (آزاديءَ جي عيوض) ڪوبه فديو قبول نه ڪيو ويندو. (هاڻي) توهان سڀني جي جڳھه باهه آهي. اهائي توهان جي ساٿياڻي آهي ۽ اُها بدترين جاءِ آهي.
— عبدالسلام ڀُٽواَلَمْ يَاْنِ لِلَّذِيْنَ اٰمَنُوْٓا اَنْ تَخْشَعَ قُلُوْبُهُمْ لِذِكْرِ اللّٰهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ الْحَقِّ ۙ وَلَا يَكُوْنُوْا كَالَّذِيْنَ اُوْتُوا الْكِتٰبَ مِنْ قَبْلُ فَطَالَ عَلَيْهِمُ الْاَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوْبُهُمْ ۭ وَكَثِيْرٌ مِّنْهُمْ فٰسِقُوْنَ 16
ڇا نه وقت آيو انهن جي لاءِ جن ايمان آندو ته نوڙت ڪن انهن جون دليون الله جي ذڪر لاءِ ۽ ان جي لاءِ جيڪو نازل ٿيو حق مان ۽ نه هجن انهن وانگر جيڪي ڏنا ويا ڪتاب ان کان اڳي پوءِ ڊگهي ٿي انهن جي مدت پوءِ ڪٽجي ويون انهن جون دليون ۽ گهڻا انهن مان فاسق آهن .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياڃا ايمان وارن لاءِ اهو وقت نه آيو آهي ڇا جو سندن دليون الله کي ياد ڪرڻ مهل ۽ جو حق نازل ٿيو آهي تنهن جي ياد ڪرڻ وقت عاجزي ڪن ۽ انهن جهڙا نه ٿين جن کي اڳي ڪتاب ڏنو ويو هو، پوءِ مٿن ڊگهو وقت گذريو جنهن ڪري سندن دليون سخت ٿي ويون. ۽ گهڻا انهن مان نافرمان آهن.
— مولانا محمد مدنيڇا ايمان وارن لاءِ اڃا به اهو وقت نه آيو آهي جو انهن جون دليون الله تعالى جي ذڪر سان ڊڄي وڃن ۽ ان جي نازل ڪيل حق ڳالهه جي اڳيان جُهڪي وڃن؟ پوءِ هي ماڻهو اُنهن ماڻهن جھڙا نه ٿي وڃن جن کي ڪتاب ڏنو ويو ۽ ڪافي عرصي کان پوءِ انهن جون دليون سخت ٿي ويون ۽ اڄ انهن مان اڪثر ماڻهو نافرمان ئي آهن.
— عبدالسلام ڀُٽواِعْلَمُوْٓا اَنَّ اللّٰهَ يُـحْيِ الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا ۭ قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الْاٰيٰتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُوْنَ 17
ڄاڻو ته بيشڪ الله آباد ڪري ٿو زمين ان جي برباد ٿيڻ کان پوءِ تحقيق بيان ڪيون اسان اوهان جي لاءِ نشانيون تان ته اوهان سمجهو .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري(اي ايمان وارؤ !) اوهين ڄاڻو ته الله زمين کي سندس مرڻ کان پوءِ جيئرو ڪري ٿو. بيشڪ اسان اوهان لاءِ نشانيون بيان ڪري ڇڏيون آهن ته مَنَ اوهين عقل کان ڪم وٺو.
— مولانا محمد مدنياهو چڱي طرح سمجهي ڇڏيو ته بيشڪ الله تعالى ويراني کان پوءِ زمين کي آباد ڪندو آهي. بيشڪ اسان توهان جي لاءِ نشانيون بيان ڪري ڇڏيون آهن ته جيئن توهان عقل کان ڪم وٺو.
— عبدالسلام ڀُٽواِنَّ الْمُصَّدِّقِيْنَ وَالْمُصَّدِّقٰتِ وَاَقْرَضُوا اللّٰهَ قَرْضًا حَسَنًا يُّضٰعَفُ لَهُمْ وَلَهُمْ اَجْرٌ كَرِيْمٌ 18
بيشڪ صدقو ڏيندڙ مرد ۽ صدقو ڏيندڙ عورتون ۽ قرض ڏنائون الله کي قرض سهڻو ٻيڻو ڪيو ويندو انهن جي لاءِ ۽ انهن جي لاءِ ڀلو اجر آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريبيشڪ خيرات ڏيندڙ مرد ۽ خيرات ڏيندڙ زالون ۽(جن) الله کي چڱو قرض ڏنو آهي، تن کي (جيڪي ڏنو اٿن) ٻيڻو ڪري ڏنو ويندو ۽ انهن لاءِ چڱو اجر آهي.
— مولانا محمد مدنيبيشڪ خيرات ڪڍندڙ مرد ۽ خيرات ڪڍندڙ عورتون ۽ جن ماڻهن الله تعالى کي سھڻو قرض ڏنو آهي (الله تعالى جي طرفان) انهن سڀني کي گهڻو وڌائي واپس ڏنو ويندو ۽ انهن لاءِ بھترين اجرآهي.
— عبدالسلام ڀُٽووَالَّذِيْنَ اٰمَنُوْا بِاللّٰهِ وَرُسُلِهٖٓ اُولٰۗىِٕكَ هُمُ الصِّدِّيْقُوْنَ ڰ وَالشُّهَدَاۗءُ عِنْدَ رَبِّهِمْ ۭ لَهُمْ اَجْرُهُمْ وَنُوْرُهُمْ ۭ وَالَّذِيْنَ كَفَرُوْا وَكَذَّبُوْا بِاٰيٰتِنَآ اُولٰۗىِٕكَ اَصْـحٰبُ الْـجَحِيْمِ ۧ19
۽ جن ايمان آندو الله تي ۽ ان جي رسولن تي اهي ئي سچا آهن ۽ شهيد آهن پنهنجي رب وٽ انهن جي لاءِ انهن جو اجر آهي ۽ انهن جو نور آهي ۽ جن ڪفر ڪيو ۽ ڪوڙو چيائون اسان جي آيتن کي اهي جهنم وارا آهن .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ جن الله ۽ سندس رسولن تي ايمان آندو سي ئي پنهنجي پاليندڙ وٽ نهايت سچا ۽ (ماڻهن کي سندن)حالتن کان واقف ڪرڻ وارا آهن. انهن لاءِ سندن اجر ۽ سندن نور آهي، ۽ جن نه مڃيو ۽ اسان جي نشانين کي ڪوڙو ڪيو سي دوزخ وارا آهن.
— مولانا محمد مدني۽ جن ماڻهن الله تعالى ۽ سندس رسول (ﷺ) تي ايمان آندو، اُهي پنھنجي پالڻھار جي نظر ۾ انتهائي سچا ۽ حق جي گواهي ڏيندڙ آهن. انهن لاءِ سندن اجر۽ نور آهي (باقي) جن ماڻهن ڪفر ڪيو ۽ اسان جي آيتن کي ڪوڙو ڪيو اهي سڀ جھنم (۾ داخل ٿيڻ) وارا آهن.
— عبدالسلام ڀُٽواِعْلَمُوْٓا اَنَّـمَا الْـحَيٰوةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَّلَهْوٌ وَّزِيْنَةٌ وَّتَفَاخُرٌۢ بَيْنَكُمْ وَتَكَاثُرٌ فِي الْاَمْوَالِ وَالْاَوْلَادِ ۭ كَمَثَلِ غَيْثٍ اَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَبَاتُهٗ ثُـمَّ يَهِيْجُ فَتَرٰىهُ مُصْفَرًّا ثُـمَّ يَكُوْنُ حُطَامًا ۭ وَفِي الْاٰخِرَةِ عَذَابٌ شَدِيْدٌ ۙ وَّمَغْفِرَةٌ مِّنَ اللّٰهِ وَرِضْوَانٌ ۭ وَمَا الْـحَيٰوةُ الدُّنْيَآ اِلَّا مَتَاعُ الْغُرُوْرِ 20
ڄاڻو اوهان ته دنيوي حياتي راند ۽ اجائي ڳالهه ۽ سينگار ۽ فخر جو سبب آهي اوهان ۾ ۽ وڌڻ آهي مالن ۾ ۽ اولاد ۾ مثل مينهن وسندڙ جي جو وڻيا ڪافرن کي ان جا سلا ان کان پوءِ سُڪي ٿو پوءِ ڏسندين ان کي زرد رنگ وارو ان کان بعد هوندو ڪاٺيون ۽ آخرت ۾ عذاب سخت آهي ۽ مغفرت الله جي طرفان ۽ رضامندو ۽ ناهي دنيوي حياتي مگر ڌوڪي جو سامان .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري(اي ايمان وارؤ !) اوهين ڄاڻو ته دنياجي حياتي رڳو راند ۽ تماشو ۽ سينگار ۽ پاڻ ۾ هڪ ٻئي تي فخر ڪرڻ ۽ مالن ۽ اولادن ۾ هڪ ٻئي کان وڌڻ آهي، مينهن وانگر جنهن جي ساوڪ ڪڙمين کي وڻي ٿي، وري سڪڻ لڳي ٿي، پوءِ تون ان کي زرد ٿيل ڏسندين، وري (اها) ڀُرندڙ ٿي پوندي ۽ آخرت ۾ سخت عذاب آهي ۽ الله جي طرفان معافي ۽ رضامندي (به) آهي ۽ دنيا جي حياتي رڳو ڌوڪي جو سامان آهي.
— مولانا محمد مدنياهو سمجهي ڇڏيو ته بيشڪ دنيا جي زندگي کيل، تماشو، سينگار ۽ پاڻ ۾ هڪ ٻئي تي فخر ڪرڻ ۽ مال ۽ اولاد ۾ هڪ ٻئي کان وڌي وڃڻ جو ئي نالو آهي (ان جو مثال) ان مينھن وانگر آهي جو جنھن جي وسڻ سان زمين ۾ پيدا ٿيل ساوڪ ڪڙميءَ کي ڏاڍو خوش ڪري ڇڏيندي آهي. پر پوءِ جڏهن اها پچي تيار ٿي ويندي آهي ته اها توهان جي ئي سامهون پيلي ٿي بُهه ٿي وڃي ٿي. (ان جي مقابلي ۾) آخرت اها جڳهه آهي جنهن ۾ (ڪافرن لاءِ ) سخت عذاب آهي ته (مؤمنن لاءِ) الله تعالى جي طرفان بخشش ۽ رضامندي به آهي. دنيا جي زندگي رڳو ڌوڪي جي سامان کان سواءِ ٻيو ڪجهه ناهي.
— عبدالسلام ڀُٽو